descriptionتوضیحات بیشتر
عصر آی.سی.تی، براساس تحقیقات دانشمندان تا 3 سال دیگر بیش از نیمی از خریدهای کشور چین آنلاین انجام می‌شود که دستاورد استارتاپ‌های این کشوراست،اما در کشور ما به زحمت و به همت همین جوانان به یک درصد رسیده است.
بانک جهانی آماری منتشر کرده بود که ایران از نظر سختی راه‌اندازی کسب‌وکار رتبه 118 از بین 186 کشور جهان را دارد که این ناظر بر فاکتورهایی ازجمله تأمین سرمایه ازجمله قوانین حفظ مالکیت خصوصی، زیرساخت‌های لازم برای کسب‌وکار و... است. بااین‌وجود استارت‌آپ‌ها در این فضا کارکرده و می‌کنند؛ بنابراین می‌شود در چنین فضایی هم کارکرد هرچند همچنان به حمایت دولت از این جنس که موانع کسب‌وکار را کاهش دهد، نیازدارند.
هرچقدر فضای کشور به سمت اشتغال‌زایی توسط نخبگان با رویکرد ایجاد کسب‌وکارهای خصوصی و فارغ از تعاملات جدی و تنگاتنگ با دولت پیش برود مثبت‌تراست واینکه کارآفرینان و نخبگان کمتر به سمت تعامل با دولت می‌روند به این معنا است که چشم‌انتظار حمایت دولت و ایجاد زمینه‌های مثبت هستند.
اما کارشناسان و استارت‌آپ‌ها اعتقاد دارند؛ دولت نباید وارد سرمایه‌گذاری درحوزه استارتاپ‌ها شود، وقتی که استارت‌آپ‌ها از حمایت‌های مالی دولت برخوردار می‌شوند، به دنبال منبع مطمئن دولتی می‌روند و همین امر بر کیفیت کارشان اثر می‌گذارند و مانع رشد آنها شود.
رویکرد استارت‌آپی یک رویکرد مبتنی بر توانمندی بخش‌خصوصی برای حل مشکلاتی است که بخش‌خصوصی میتواند آن را با یک رویکرد جدید رفع کند و ارزش‌آفرینی در حوزه خدمات ایجاد کند. بر این اساس این‌یک فرصت استثنایی برای دولت‌ها است که بسیاری از مشکلات را توسط بخش‌خصوصی و اقتصاد مردمی حل کنند.
با توجه به اینکه وظیفه دولت در این میان هم رفع موانع و تسهیل گری و تقویت نهادهای زیست‌بوم کارآفرینی و به‌روز کردن قوانین و حمایت‌هایی از جنس شبکه‌سازی است، به اعتقاد کارشناسان پذیرفتنی نیست که از یک‌سو به دنبال توسعه فعالیت بخش‌خصوصی و مدل‌های جدید کسب‌وکار باشیم و از طرف دیگر استارت‌آپ‌ها برای هر کاری ناچار به کسب اجازه از دولت باشند.
به اعتقاد مدیران استارت‌آپ‌ها، آنها در کشور با چند مشکل اصلی مواجه هستند؛ که مهم‌ترین مشکل آنها بیمه، مالیات و تأمین مالی است و امروز قوانین بیمه بسیار محدودکننده است، دولت با کارآمد سازی و به‌روزآوری قوانین بیمه میتواند به استارت‌آپ‌ها کند، چون کارآفرینان در حوزه بیمه و تأمین اجتماعی مشکلات جدی دارند. این نگاه غالب در حوزه تأمین اجتماعی و حمایت از حقوق کارگر اصلاً با فضای استارت‌آپی کشور همخوانی ندارد.
تأمین مالی از طرف دولت آفتی برای کسب‌وکار است
نگاه حاکم در حوزه مالیات هم فاصله زیادی با فضای استارت‌آپی کشور دارد.در همین راستا سجادی، دبیر ستاد توسعه فناوری‌های نرم و هویت‌ساز معاون علمی و فناوری می‌گوید:« در حوزه مالیات هم نیازمند روزآمدسازی و درک فضای استارت‌آپی هستیم.»
به گفته او درارتباط با تأمین مالی هم همواره دولت باید تسهیلات و حمایت مالی در اختیار استارت‌آپ‌ها بگذارد. این در حالی است که استارت‌آپ‌های بالغ وقتی به ما مراجعه می‌کنند کمترین نیازشان تأمین مالی است. ما معتقدیم که تأمین مالی از طرف دولت آفتی برای کسب‌وکار است. براین اساس دولت تنها باید شکل‌گیری سرمایه‌گذاری خطرپذیر را تسهیل کند.
بنابراین مشکل اصلی استارت‌آپ‌ها که از سمت دولت باید برطرف شود همان بحث بیمه ومالیات است و از طرف خود استارت‌آپ‌ها هم مشکل اصلی فعالان این حوزه کمبود نیروی متخصص و متبحر و آشنا به فرهنگ استارت‌آپی است.
با توجه به اسنکه برخی از موانع پیش رو استارت‌آپ‌ها در حوزه بیمه و مالیات آگاهی ندارد به طوری که لطیفی، مدیرعامل استارت‌آپ مامان پز در این باره معتقد است: «یکی از مهم‌ترین مشکلات به‌خصوص برای پلتفرم‌ها مسئله بیمه است. من به‌شخصه اگر اطلاعاتی که امروز در باره مشکلات بیمه و مالیات دارم را همان ابتدا داشتم ممکن بود اصلاً سراغ راه‌اندازی استارت‌آپ نروم.»
سازمان مالیاتی زیان‌ده بودن استارت‌آپ‌ها را قبول ندارد و نمی‌پذیرند که هر استارت‌آپی ممکن است چند سال اول زیان‌ده باشد؛ این گفته مدیرعامل استارت‌آپ مامان پزاست که در این باره توضیح می‌دهد:« بنابراین در بررسی‌های دفاتر استارت‌آپ‌ها ممیز مالیاتی ممکن است نکاتی را پیدا کند و آن را زیان ده تشخیص ندهد که در این شرایط این استارت‌آپ علاوه بر اینکه سود نکرده و بالطبع زیان‌دیده باید مالیات هم پرداخت کند.»
بی‌اعتنایی زیرمجموعه‌های دولت به بخشنامه‌های دولت
آزاد نبودن دسترسی اطلاعات و فیلتریگ یکی از مشکلات جدی واصلی استارت‌آپ‌ها است، استارتاپ‌ها برای دریافت اطلاعات نیازمند همکاری سازمان‌های دولتی است که متأسفانه این سازمان‌ها همکاری نمی‌کنند.از سوی دیگر فیلترینگ این کسب و کارها باعث ضرر دهی آنها می شود حتی ابلاغ بخشنامه حمایت از کسب و کارهای مجازی در برابر شکایت و فیلترینگ دولتی‌ها کار ساز نبود به طوری که بعد از آن هم وب سایت گردشگری فعال در فضای مجازی تهدید به فیلتر شدند.
افشین کلاهی، عضو کمیسیون کسب و کارهای نوین اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با ایران گفته است:« بخشنامه‌هایی که از سوی دولت صادر می‌شود معمولاً نه تنها نهادهای حاکمیتی مخالف مواضع دولت به آن اعتنایی نکرده، بلکه برخی از زیرمجموعه‌های خود دولت هم به اینگونه بخشنامه‌ها توجه نمی‌کنند.باید این کارها هم از طریق مجلس، شورای عالی فضای مجازی، کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه و سایر نهادهای مربوطه انجام شود.»
با این حال فعالان استارتاپی معتقدند؛ کسب‌وکارهای استارتاپی و دیجیتالی فقط می‌خواهند در شرایط اقتصادی فعلی کارآفرینی و ارزش‌آفرینی کنند وآینده اقتصاد کشورها دیگر نفت نیست، بلکه اکنون با ارزش‌ترین شرکت‌های دنیا شرکت‌های تکنولوژی و فناوری هستند، دولت باید با فراهم کردن زیرساخت‌ها مورد نیاز استارتاپ‌ها باعث رونق اقتصاد دیجیتال کشور شوند.
